I Unia le Džanimatengi Trebal te Thol le Romen Andre: Jekh Godjali Investicia vaš o Avutnipe le Evropako

Sar i Evropa nakhel andar o xasaripe le butjarnengo thaj andar o phuripe le butjake zorako, i investicia ande romane džanimata, treningurja thaj bisnisurja na si numaj palal o čačipen—si jekh strategikani investicia ande le Evropako ekonomikano avutnipe.

Kado kurko ando Bruselo, i Romani Fundacia vaš i arakhljas pes le Eksekutivno Vice-Prezidentkasa Minzatu te zorajaras e klaro akcie vaš i romani butjaki zor thaj vaš le bisnisosko barjaripe. E romane butjarne ande kontribucia ke savore industrie, ama but andar lende ačhile avrjal katar o formalo treningo, finance thaj butjake šajmata. Kana i Unia le Džanimatengi ka inkerel pesko lav pal i inkluzivno butjaki zor, musaj si te investisarel aktivno ando romano talento.

Sa kadalenca, le Komisiaki strategia na mothol klaro pal e roma. Kadava bisteripe riskol te del rigate jekh andar e segmenturja le butjake zorake kaj si e maj terne thaj kaj barjon sar maj sigo andi Evropa. Maj but de sar 35% katar e roma si telal 15 berša, but maj terne katar i media andi EU. Bi te oven specifično investicie andi edukacia, profesionalo siklipe thaj butjake šajmata, i Evropa na lel samate jekh vašno oportuniteta te lačharel peski ekonomia.

Sar eksemplo:

I Unia le Džanimatengi sikavel ke trebal te del pes le manušenge e lačhe džanimata andar e thana le butjake thaj te keren pes e kalifikacie maj prindžarde thaj te den pes maj dur andi sasti Evropa. Sa kadalenca, e romane butjarne—but andar lende kaj si len lačhe džanimata ande konstrukcie, vastenge butja, agrikultura thaj servisurja—si maj dur čhudine rigate andar kadala oportuniteturja. 

• 56% katar e romane terne na-i andi edukacia, buti, vaj treningo (NEET)—karing pandž droma maj but de sar i media andi EU kaj si 11,7%. Bi te ovel jekh orta intervencia thaj finacialo džutimos, kadala si te ačhjon tiknes reprezentisarde ando profesionalo treningurja thaj ande programurja vaš digitalno džanglimata, duj ključne pilonurja katar i Unia le Džanimatengi.

• O biprindžaripe lenge džanimasko čhinavel le romengo akceso ke maj mišto pokinde thaj stabilno thana butjake. But romane butjarne si len džanimata lile andar i biformalno buti, numaj kadala na-i prindžarde po lil—thaj kado phandel lengo drom karing i  formalo buti ande industrie savenge si lenge pharo ke na-i len dosta butjarne.

• O antreprenorialo šajpe si xasardo. E roma si but antreprenorialo,  ama e sistemikane bariere—sar so si o biakseso ke financialo servisurja sooske si len biformalno kherengo satuso—hatjarel pes ke but našti te barjaren bisnisurja vaj te arakhen love.

• E strukturalo pharimata andar i edukacia—sar si o baro gin le školake muklimasko—čhudel maj dur le romen andi biformalo ekonomia. I investicia ande romane sikavne, buhljarindos o akceso andi kita ande romane mahalave thaj dindos financialo suporto le familienge šaj signifikantno te tiknjarel o procento le školake meklimasko thaj te preparisarel le romane ternen vaš le Evropaki butjaki zor.

Te šaj ingerel maj dur pesko lav i Unia le Džanimatengi pal i inkluzivo, kompetitivo zor le butjaki, i Fundacia le Romengi vaš i Evropa magel katar i EU thaj katar e membro thema te: 

• Thon andre le romen ande politike kaj keren investicia andi zor le butjaki kaj si len rigate programurja fondurjenge, sar si le Evropako Socialo Fondo Plus (ESF+) thaj Nevi Generacia EU, sar kerdjas pes vi andar aver tiknes reprezentisarede grupe.

• Prindžaren e biformalo džanimata thaj te putaren droma karing o formalo libe andi buti, buhljarindos e programurja kaj len samate e džanimata, mekindos le romane butjarnen kaj keren buti ande konstrukcie, kaj keren butja vasteske thaj servisurja te len penge certifikaturja thaj te ovel len akceso ke thana butjake stabilno. 

• Buhljaren e programurja pal o profesionalo siklipe thaj pal e digitalo džanimata kerindos siklimaske centrurja ande romane mahalave, te del pes stipendie thaj finacialo džutimos te šaj den pes rigate e bariere kaj si phangle ke pokinimata thaj te kerel pes trainigo kaj si les sar cilo e digitalo džanimata te oven sigurno ke e romane butjarne si thode ande barjarde diza le butjake.

• Peraven i diskriminacia ando libe le butjako, ando trainingo thaj ande bisnisoske finansirimata, te den pes rigate e bariere kaj na den akceso le romen ke thana le butjake thaj ko kapitalo (love).

• Den vast o antreprenoriato le romengo thaj den lenge egalo akceso ko finasiripe le tikne firmengo andar i EU, vi mentorato te den lenge, te keren pes netvorkurja thaj kapitalo vaš o barjaripe le bisnisurjengo. E birokratikane bariere treban dine rigate te den akceso le romane antreprenorjenge te ovel len akceso ke finasialo resurse po legalo drom. 

• Keren avantažurja andar firme, sar si te pokinen maj cira takse thaj džutimos lovengo katar o them vaš e salarurja te zorjaren le firmen te len andi buti thaj te sikaven romane butjarnen, specialo kodolen kaj aven andar i biformalo buti. 

• Zorjaren o dikhipe, ovindos sigurno ke o Parlamento le Evropako thaj e organizacie šerutnjarde katar e Roma khelen jekh aktivno rolo andi monitorizacia le fondurjenge kaj si dine katar i EU pal i zor le butjaki.